Waarom EMDR inzetten als behandeling?

Bepaalde gebeurtenissen kunnen diep ingrijpen in je leven.
Een groot aantal mensen ‘verwerkt’ deze ervaringen op eigen kracht.
Bij anderen ontwikkelen zich psychische klachten.
Vaak gaat het om zich opdringende herinneringen aan de schokkende gebeurtenis, waaronder angstwekkende beelden (herbelevingen; ‘flashbacks’) en nachtmerries.
Andere klachten die vaak voorkomen zijn schrik- en vermijdingsreacties.
Als er aan bepaalde criteria wordt voldaan spreekt men van een ‘post traumatische stress-stoornis’ (PTSS).

Alhoewel PTSS nog steeds als het primaire indicatiegebied voor EMDR wordt gezien, hebben de ervaringen laten zien dat het mogelijk is een grote verscheidenheid aan psychische aandoeningen en klachten te behandelen, die gepaard gaan met vermijdingsgedrag, somberheid en/of gevoelens van angst, schaamte, verdriet, schuld of boosheid.

Uitgangspunt is telkens dat deze klachten zijn ontstaan als gevolg van een of meer beschadigende ervaringen.
Daarmee worden gebeurtenissen bedoeld die dusdanige sporen hebben nagelaten in je geheugen, dat je er nu nog steeds last van hebt.
Voorbeelden daarvan zijn emotionele verwaarlozing, akelige ervaringen op medisch gebied, verlieservaringen, werkgerelateerde gebeurtenissen en andere schokkende, schaamtevolle of anderszins ingrijpende ervaringen.

Hoe gaat een EMDR sessie?

De therapeut zal vragen aan de gebeurtenis terug te denken, inclusief de bijbehorende beelden, gedachten en gevoelens.
Eerst gebeurt dit om meer informatie over de traumatische beleving te verzamelen.
Daarna wordt het verwerkingsproces opgestart.
De therapeut zal vragen de gebeurtenis opnieuw voor de geest te halen.
Maar nu gebeurt dit in combinatie met een afleidende stimulus.
In veel gevallen is dat de hand van de therapeut of door geluiden die door middel van een koptelefoon afwisselend links en rechts worden aangeboden .
Er wordt gewerkt met ‘sets’ (= series) stimuli.
Na elke set wordt er even rust genomen.
De therapeut zal de cliënt vragen wat er in gedachten naar boven komt.
De EMDR procedure brengt doorgaans een stroom van gedachten en beelden op gang, maar soms ook gevoelens en lichamelijke sensaties.
Vaak verandert er wat.
De cliënt wordt na elke set gevraagd zich te concentreren op de meest opvallende verandering, waarna er een nieuwe set volgt.

Wat zijn de te verwachten effecten?

De sets zullen er langzamerhand toe leiden dat de herinnering haar kracht en emotionele lading verliest.
Het wordt dus steeds gemakkelijker aan de oorspronkelijke gebeurtenis terug te denken.
In veel gevallen veranderen ook de herinneringsbeelden zelf en worden ze bijvoorbeeld waziger of kleiner.
Maar het kan ook zijn dat minder onprettige aspecten van dezelfde situatie naar voren komen.
Een andere mogelijkheid is dat er spontaan nieuwe gedachten of inzichten ontstaan die een andere, minder bedreigende, betekenis aan de gebeurtenis geven.
Deze effecten dragen ertoe bij dat de schokkende ervaring steeds meer een plek krijgt in de levensgeschiedenis van de persoon.

Hoe werkt EMDR?

Een verklaring voor de werkzaamheid van EMDR is dat het terugdenken aan een nare herinnering.
Dit in combinatie met het maken van oogbewegingen ervoor zorgt dat het natuurlijk verwerkingssysteem wordt gestimuleerd.
Omdat een traumatische herinnering wanneer deze in gedachten wordt genomen zowel levendig als intens is, kost dit betrekkelijk veel geheugencapaciteit.
Maar het zo snel mogelijk volgen van de vingers van de therapeut, zoals dat bij EMDR gebeurt, kost ook geheugencapaciteit.
Door deze concurrentie van werkgeheugentaken is er weinig plaats voor de levendigheid en de naarheid van de herinnering.
Dit biedt de patiënt de mogelijkheid om een andere betekenis aan de gebeurtenis te geven.

Zijn er ook nadelen aan een EMDR therapie?

Na afloop van een EMDR therapie kunnen de effecten nog even doorwerken.
Dat is best gebruikelijk.
Toch kan dit je in sommige gevallen het idee geven even de regie kwijt te zijn.
Vaak is het dan een geruststelling om te weten dat dit in de regel niet langer dan drie dagen aanhoudt.
 Daarna is er als het ware een nieuw evenwicht ontstaan.
Het is aan te bevelen een dagboekje bij te houden en op te schrijven wat er naar boven komt.
Deze dingen komen altijd in de volgende sessie aan de orde.